Hoa Sữa - ngôi trường từ sự tử tế
Nơi bãi đất hẻo lánh, xa trung tâm Hà Nội khi xưa, một ngôi trường mang tên Hoa Sữa được dựng nên từ lòng tốt, sự tử tế của con người. Tới nay, Hoa Sữa sắp tròn 30 tuổi.
Nhà giáo ưu tú Phạm Thị Vy
Rất nhiều chủ doanh nghiệp, chủ nhà hàng, chủ tiệm bánh, thợ làm bánh có tiếng đi ra từ ngôi trường Hoa Sữa huyền thoại này.
Khi nhắc đến Hoa Sữa, nhiều trẻ em nghèo, mồ côi, dân tộc, khuyết tật, con thương binh liệt sĩ… thầm biết ơn vì nhờ đó họ có một mái nhà, có những bữa ăn và một công việc để kiếm sống.
Bà giáo xin đất dựng trường cho học sinh yếu thế
Năm 1993, nhà giáo ưu tú Phạm Thị Vy nghỉ hưu. Bà tự nhủ sẽ làm một điều gì đó có ích cho cộng đồng nhưng cụ thể là gì thì chưa nghĩ ra.
Rồi bà Vy ra đường, thấy chỉ với một thúng xôi, một hàng phở, hàng bún vỉa hè, người ta cũng nuôi sống cả nhà một cách đàng hoàng.
Người nghèo làm gì có điều kiện để đi học tử tế. Nếu dạy họ một cái nghề giắt lưng để họ tự nuôi sống mình, chắc là được. Ý tưởng về Hoa Sữa bắt đầu nhen lên âm ỉ trong lòng.
Có ý tưởng, bà Vy liền đi "kiếm" người học từ tổ bán báo Xa mẹ (do vợ chồng ông Vũ Tiến sáng lập) và Trường Nguyễn Viết Xuân - nơi nuôi dạy con em thương binh, liệt sĩ từ nhỏ cho tới khi học xong.
Có người hỏi sao bà lại giúp hai đối tượng trái ngược thế? Một bên là con em của những người có công, một bên… rất bụi đời!
"Hai đối tượng có thể có xuất xứ khác nhau nhưng tôi nghĩ chúng đều là những đứa trẻ không may mắn, khó khăn và đều cần được giúp đỡ.
Biết đâu học cùng nhau, những cái hay, cái tốt được lan tỏa hơn", bà nói với Tuổi Trẻ bà "không kén chọn, không xếp loại học trò, cứ có hoàn cảnh, thích học thì nhận hết".
Trường nữ công tư thục Hoa Sữa ra đời. Đặc biệt, với sự giúp đỡ của bà Song Thư Bideaux Nguyễn (một Việt kiều Pháp) và nhiều tình nguyện viên làm không công, Hoa Sữa đã đưa ba nghề nấu ăn Âu, phục vụ bàn, nhất là bánh mì - bánh ngọt Pháp, vào đào tạo một cách bài bản. Những năm 1990 đó, bánh ngọt Pháp vẫn là một điều gì đó mới mẻ ở Hà Nội.
Trong lớp học may dành cho các em khiếm thính, hai cô trò trao đổi với nhau bằng ngôn ngữ ký hiệu
Bà Vy nhớ lại những chiếc bánh mì, bánh ngọt "made in Hoa Sữa" đầu tiên ra đời. "Các em sung sướng, hăm hở. Học một hồi ra một chiếc bánh, lại được ăn. Thấy cái nghề rất thiết thực mà không phải tưởng tượng".
Vì không có điều kiện, giai đoạn đầu, trường "phân thân" đi thuê các chốn: học ở Bạch Mai, cửa hàng bánh thì ở Phan Chu Trinh. Còn ngủ nghỉ là một cái lán ở gần Giáp Bát.
Đó cũng là lúc thương hiệu và câu chuyện truyền cảm hứng của Hoa Sữa bắt đầu được nhiều người biết đến.
Thành quả của các em trường Hoa Sữa
Một cán bộ thuộc Tổ chức Phát triển văn hóa và xã hội Tây Ban Nha đến thăm các em, chứng kiến nơi ở tạm bợ, ông khóc. Bà Vy bảo "đây đã là một sự cố gắng của tôi".
Ông nói: "Tôi thương các em một thì tôi thương bà 10; khi về, tôi sẽ làm ngay một đề xuất xây nhà nội trú cho các em trường Hoa Sữa".
Có tổ chức tài trợ xây nội trú nhưng không có đất. Thế là bà cặm cụi viết đơn xin đất, trong đó nêu rõ Nhà nước cấp đất, Tổ chức Phát triển văn hóa và xã hội Tây Ban Nha cho tiền xây nhà nội trú và Hoa Sữa dạy nghề.
Lúc đó, mô hình Hoa Sữa quá đặc biệt, thậm chí là "quái đản" (theo bà Vy) nên nhận được sự ủng hộ rất lớn từ TP Hà Nội. Bãi đất đó chính là nơi "đóng quân" của mấy trăm học sinh và thầy cô giáo Hoa Sữa hiện nay.
