20 năm hiến đất mở đường: Đất là 'máu thịt' nhưng sẵn lòng vì lợi ích chung

5.000m² đất là ước mơ của nhiều người trong quãng đời mưu sinh. Nhưng 'tấc đất - tấc vàng' đó đã được ông Lê Trí Huệ (ngụ phường Thạnh Lộc, quận 12, TP.HCM) hiến để mở rộng đường, hẻm suốt 20 năm qua.

Ông Lê Trí Huệ ngắm nhìn con đường Thạnh Lộc 31 khang trang, lấy lợi ích chung của mọi người làm niềm vui của bản thân - Ảnh: CẨM NƯƠNG
Ông Lê Trí Huệ là một trong 20 nhân vật đại diện cho các tấm gương chung sức vì TP.HCM trong tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc TP, được Ủy ban MTTQ Việt Nam TP.HCM biểu dương tại Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam TP.HCM lần thứ XII vừa qua.

Đường bùn lầy, đi lại khó khăn
Chạy gần cuối đường Vườn Lài (quận 12) tôi tiếp tục rẽ vào con đường Thạnh Lộc 31 để đến với nhà ông Lê Trí Huệ. Không ai nghĩ rằng một khu vực với địa giới hành chính xa trung tâm thành phố, lại chỉ cách Bình Dương có một con sông nhưng đời sống người dân nơi đây tấp nập và khang trang hơn rất nhiều quận, huyện ngoại thành khác.

Đường sá được tráng nhựa phẳng phiu, đủ rộng rãi để các loại xe lớn nhỏ qua lại và người dân nơi đây cũng không sợ ngập nước hay triều cường vì cả tuyến đường đều xây dựng rất cao, tích hợp với các cống rãnh thoát nước.

Đón tôi là ông cụ râu tóc bạc phơ với nụ cười hiền hòa, giòn giã và chân chất vốn có của người nông dân. Ông là Lê Trí Huệ (sinh năm 1934), nay tuy đã lãng tai nhưng ông vẫn minh mẫn, kể cho tôi nghe về quãng đời gắn bó với vùng đất này và quá trình "xẻ một phần xương thịt" cho cộng đồng, quê hương.

Ông Huệ kể trước giải phóng, nơi đây là chiến khu An Phú Đông nên hầu như chỉ có đường mòn liên xã, dân đi lại đoạn nào nhiều thì thành đường theo đúng nghĩa "người ta đi mãi thì thành đường thôi".

Đường đi khi đó xe đạp di chuyển còn khó khăn, chứ chưa nói đến xe máy. Sau ngày thống nhất, vùng này nhập về huyện Hóc Môn, về sau chia tách lại thuộc quận 12 mới bắt đầu mở đường sá chính thức.

 
Người đàn ông 90 tuổi, tóc bạc phơ hiền lành này đã hiến hơn 5.000m2 đất cho địa phương để làm đường sá, bờ bao kênh rạch Ảnh: CẨM NƯƠNG
Thời gian ấy nơi này vẫn là "vùng trắng" ven đô, người dân có tốp đi nơi khác mưu sinh, nhưng cũng có tốp "bám đất" làm ăn sinh sống và hình thành vùng nổi tiếng về bông lài. Gia đình ông Huệ là một trong những hộ dân quyết tâm bám trụ, gầy dựng lại đất đai, canh tác trồng các loại cây, rau màu.

Nhưng ngay cả khi thành lập quận 12, đường đi vào vùng này cũng rất khó khăn, nhà nào có con em bệnh đau hoặc bầu bì muốn đi viện khó khăn trăm bề, thậm chí bệnh nặng phải khiêng chứ không có phương tiện nào di chuyển được.

"Đám cưới con trai tôi tầm năm tám mươi mấy, phải đi bộ từ nhà gần cả tiếng đồng hồ mới ra tới lộ lớn để bắt xe đi rước dâu, chưa kể khi đó đường bùn, lầy, mọi người phải xắn quần áo lên mà đi", ông Huệ kể.

Đất là "máu, thịt" nhưng sẵn lòng "cắt" đi vì lợi chung
Mãi đầu những năm 2000, chính quyền TP bắt đầu công cuộc vận động người dân hiến đất mở đường. Không chờ Nhà nước "dân vận" nhiều, ông là một trong những hộ tiên phong, đi đầu trong việc hiến đất của vùng.

Từ hiến phần đất để làm bờ bao sông Sài Gòn, làm rạch, cho đến làm đường, làm hẻm với tổng số khoảng 5.000m2 đất. Một con số tưởng chừng là ước mơ của rất nhiều người nông dân mong muốn tích góp được.

Riêng với đường Thạnh Lộc 31, ông Huệ đã hiến đất, dời hàng rào và các vật kiến trúc khác để thực hiện công trình mở rộng tuyến đường từ 2m ban đầu thành 7m tạo điều kiện cho người dân đi lại thuận lợi.

Đây cũng là con đường đầu tiên duy nhất của khu vực tráng nhựa, trong khi mấy đường cấp khối khác khi đấy chỉ đổ bằng đất đỏ, sỏi đỏ.

"Sống ở cái thời kháng chiến, chứng kiến biết bao cán bộ, chiến sĩ hy sinh vì độc lập, nên thấy mình còn sống được trong hòa bình đã là mừng, là hơn nhiều người. Khi bên phường vận động, đa số bà con đều hiến, riêng tôi thì hơi nhiều hơn người ta một chút", ông Huệ tâm tình.

Con trai cả của ông Huệ, ông Lê Hồng Sơn, năm nay cũng ngoài 65 tuổi, là một giảng viên về hưu. Cầm trên tay tấm Huân chương Kháng chiến hạng nhất của cha mình, ông rất đỗi tự hào. Tự hào vì từ nhiều thế hệ, gia đình luôn giữ trọn vẹn truyền thống "đóng góp" cho đất nước, quê hương.

 
Ông Lê Trí Huệ nhìn lại tấm huân chương kháng chiến hạng Nhất thời chiến và tự nhủ lòng thời bình cũng vẫn mãi đóng góp cho quê hương Ảnh: CẨM NƯƠNG
Ông Huệ có 8 người con, 1 người mất khi đi bộ đội và 7 người còn lại lớn lên đều được chia đất đai dựng nhà, an cư. Đa số đều sống gần nhà cha mẹ. Dù đã được chia phần tài sản về riêng mình nhưng khi cha mong muốn lấy một phần đất hiến để làm đường, tất cả con cái đều thuận lòng ủng hộ.

"Nhiều người hay nói hiến đất làm đường sau này đất lên giá sẽ hưởng lợi, nhưng chúng tôi chưa từng nghĩ như thế, gia đình tôi xem từng tấc đất nơi đây là máu thịt của mình. 

Trong chiến tranh vẫn luôn cố gắng giữ đất đai, giữ nơi chôn nhau cắt rốn, bây giờ cũng vậy. Vì lợi ích chung của cộng đồng và bộ mặt TP chúng tôi sẵn sàng hiến tặng chứ không nghĩ gì lợi ích về sau", ông Sơn chia sẻ.

Phó chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP.HCM Ngô Thanh Sơn cho rằng tấm gương của ông Lê Trí Huệ chính là hình ảnh điển hình cho tinh thần "đồng lòng vì lợi ích chung" mà TP.HCM luôn tự hào.

Nghĩa cử hiến đi từng tấc đất, vốn là tài sản quý giá của gia đình, để mở rộng đường, hẻm không chỉ giải quyết nhu cầu hạ tầng, mà còn truyền đi thông điệp đầy cảm hứng về trách nhiệm cộng đồng và tình đoàn kết trong nhân dân. 

Nghĩa cử này, suốt 20 năm kiên trì của ông Huệ, như một ngọn đuốc soi sáng cho tinh thần gắn bó của người dân TP.HCM, khơi dậy trong mỗi người dân TP lòng nhiệt huyết cống hiến và ý thức trách nhiệm đối với TP.

TP.HCM, nơi từng mét đất đều là "tấc vàng" với các quận trung tâm hoặc là nơi "chôn nhau cắt rốn" của một đời người ở các huyện ngoại thành, để người dân sẵn lòng hiến đi một phần lợi riêng cho cộng đồng là điều vô giá. Tinh thần ấy chính là biểu hiện rõ nét của một truyền thống văn hóa tốt đẹp: lấy đoàn kết làm nền tảng và phát triển bền vững làm mục tiêu chung.

Chỉ trong 2 năm, người dân TP.HCM hiến đất xấp xỉ diện tích một phường
Phong trào "Nhân dân tự nguyện hiến đất, Nhà nước đầu tư cơ sở hạ tầng" đã trở thành một thành tựu nổi bật của TP.HCM trong công tác chỉnh trang đô thị. Nhờ vào sự tự nguyện và đồng lòng của người dân, nhiều tuyến đường, hẻm trên địa bàn TP đã được cải tạo, khoác lên diện mạo mới.

Giai đoạn từ năm 2000 đến 2022, có hơn 168.139 hộ dân hiến đất mở rộng đường, hẻm với tổng diện tích 5,3 triệu m², tương đương giá trị đất hiến lên đến hơn 10.000 tỉ đồng.

Từ năm 2022 đến nay, TP.HCM đã triển khai 1.237 công trình chỉnh trang đô thị, nâng cấp, mở rộng đường, hẻm theo phương châm "Nhà nước và nhân dân cùng làm". Đặc biệt, từ năm 2022, có 6.062 hộ dân hiến tổng cộng gần 200.000m² đất (xấp xỉ diện tích phường Cầu Ông Lãnh với 0,23km²), với tổng kinh phí quy đổi hơn 672 tỉ đồng.
* Ông Ngô Thanh Sơn (phó chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP.HCM):

Một đô thị lớn vẫn đầy ắp tình làng nghĩa xóm
Với tinh thần "Nhà nước và nhân dân cùng làm", phong trào hiến đất mở đường của người dân TP.HCM là một minh chứng cho sức mạnh của đoàn kết dân tộc trong thời đại mới.

Nhân dân đã chứng minh rằng sự thịnh vượng của một TP không chỉ được đo bằng các công trình cao ốc hay tiện ích hiện đại mà còn từ những con người sẵn lòng chia sẻ vì lợi ích cộng đồng. Chính nghĩa cử này làm sáng ngời tinh thần đại đoàn kết, giúp TP.HCM không chỉ là một đô thị lớn mà còn là nơi mà tình làng nghĩa xóm, lòng tương trợ và sự hòa hợp của mọi tầng lớp nhân dân luôn được trân quý và phát huy.

Sức mạnh của nhân dân TP.HCM, cùng với tinh thần "đồng lòng, chung sức" trên cả nước, sẽ là nền tảng vững chắc đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới - một kỷ nguyên của khát vọng vươn xa, vì một Việt Nam hùng cường.

Nguồn: Báo Tuổi Trẻ