Dưới sự lãnh đạo của Đảng ta, của Bác Hồ, trong những năm tháng gian lao, ác liệt đấu tranh cách mạng giành độc lập, tự do, tiến hành các cuộc kháng chiến chống xâm lược, cứu nước vĩ đại, nhân dân ta đã phát huy cao độ văn hiến, truyền thống yêu nước, bất khuất ngàn đời của dân tộc Việt Nam đấu tranh kiên cường, với những thế hệ cách mạng sẵn lòng hy sinh, không tiếc máu xương xả thân vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì cuộc sống ấm no, hạnh phúc của Nhân dân.

Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh, người chiến sĩ cách mạng kiên cường, người cộng sản mẫu mực suốt đời chiến đấu, hy sinh vì sự nghiệp cách mạng của Đảng, của nhân dân, của đất nước ta, là một trong những nhà lãnh đạo như vậy.

Thời gian không làm phai mờ, mà càng sáng tỏ thêm những cống hiến to lớn của đồng chí với Đảng, Nhân dân và sự nghiệp cách mạng đất nước ta.

Hôm nay, trong niềm tự hào, vinh dự và trách nhiệm của thành phố đối với người lãnh đạo đã kiên cường bám trụ, sát cánh cùng Đảng bộ và nhân dân thành phố trong những năm tháng khó khăn nhất, lãnh đạo thành phố vượt qua bao thử thách của những ngày đầu giải phóng và là một trong những nhà lãnh đạo cao nhất của Đảng ta trong thời kỳ thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hồ Chí Minh trang trọng tổ chức Hội thảo khoa học chủ đề “Đồng chí Nguyễn Văn Linh với cách mạng miền Nam, với Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định - TP.HCM” nhằm khẳng định và tôn vinh những đóng góp, cống hiến to lớn của đồng chí Nguyễn Văn Linh đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của Nhân dân, của miền Nam, của Đảng bộ và Nhân dân thành phố.

Thay mặt lãnh đạo thành phố tôi nồng nhiệt chào mừng các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; các đồng chí cán bộ lão thành cách mạng, các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, nhân sĩ, trí thức; các vị đại biểu đồng bào dân tộc, các vị chức sắc tôn giáo; các đồng chí và các bạn đã viết, gửi bài tham luận, tham gia cuộc Hội thảo quan trọng này; xin gửi đến các đồng chí, các vị đại biểu sự trân trọng, lời cảm ơn chân thành và tình cảm quí mến của chúng tôi.

Gắn bó với cách mạng Việt Nam qua ba thời kỳ

Cuộc đời hoạt động cách mạng của đồng chí Nguyễn Văn Linh gắn liền với lịch sử cách mạng của nhân dân ta, đất nước ta qua cả ba thời kỳ: đấu tranh giành chính quyền, kháng chiến cứu nước và xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Đồng chí là một nhà lãnh đạo tài năng, một tư duy sáng tạo, một trí tuệ lớn của cách mạng Việt Nam, một cuộc đời trung thực và giản dị, thấm đẫm nghĩa tình đồng bào, đồng chí, là tấm gương sáng của người chiến sĩ cộng sản kiên cường quả cảm, cống hiến trọn đời mình cho sự nghiệp cách mạng “tận trung với Nước, tận hiếu với Dân”.

Là học trò xuất sắc của Bác Hồ muôn vàn kính yêu, được rèn luyện và trưởng thành trong cuộc đấu tranh cách mạng lâu dài, gian khổ của Nhân dân ta, đồng chí Nguyễn Văn Linh đã trở thành một nhà lãnh đạo có uy tín lớn của Đảng, nhân dân và quân đội ta, được đồng chí, đồng bào tin yêu, kính trọng, người bạn tin cậy của bạn bè quốc tế.

Đồng chí Nguyễn Văn Linh đã có một quá trình suốt đời học tập, tích lũy, phấn đấu, rèn luyện, gắn lý luận với thực tiễn sinh động, tổng kết thực tiễn, đổi mới tư duy, tham gia hoạt động cách mạng, đem lý luận đến với quần chúng. Đồng chí là một nhà lãnh đạo tài năng của Đảng, của giai cấp công nhân, giàu tâm huyết, rất thực tế, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm trước Đảng, trước nhân dân.

Giác ngộ cách mạng từ lúc mới 14 tuổi, 10 năm đấu tranh kiên trung trong địa ngục trần gian Côn Đảo, đồng chí đã biến nhà tù của thực dân, đế quốc xâm lược thành môi trường rèn luyện, thử thách ý chí, lòng dũng cảm của người chiến sĩ cách mạng; thành trường học hết sức đặc biệt để học tập, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, tự nâng cao trình độ văn hóa, lý luận, ngoại ngữ.

Tiếp theo đó là ba mươi năm, trải qua hai cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc, kiên cường bám trụ, sát cánh cùng đồng bào, chiến sĩ miền Nam, đồng bào, chiến sĩ Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định; đồng chí luôn được Đảng giao trọng trách, gánh vác nhiều nhiệm vụ nặng nề trong những thời kỳ cam go, gian khổ, thử thách của cách mạng miền Nam.  

Đất nước thống nhất, non sông thu về một mối, hai lần trên cương vị Bí thư Thành ủy thành phố Hồ Chí Minh, đồng chí Nguyễn Văn Linh luôn bám sát thực tiễn, tổng kết thực tiễn những thí điểm về đổi mới cách làm có hiệu quả, rút ra những bài học kinh nghiệm để lãnh đạo thành phố tiến lên, vượt qua gian nan, thử thách của những năm đầu giải phóng, trong thời kỳ đất nước lâm vào khủng hoảng kinh tế - xã hội; từ thực tiễn sinh động của thành phố, đồng chí đã góp phần tích cực tạo nên những tiền đề quan trọng cho việc hình thành đường lối đổi mới của Đảng ta.

Trong những hoàn cảnh khó khăn, Đảng ta luôn sáng suốt tìm ra con đường, cách làm mới sáng tạo, đúng đắn để lãnh đạo công cuộc cách mạng phát triển.

Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI, đồng chí Nguyễn Văn Linh được bầu làm Tổng Bí thư của Đảng, lãnh đạo toàn Đảng, toàn dân thực hiện công cuộc đổi mới. Với tầm tư duy chiến lược nhạy bén, vận dụng lý luận vào thực tiễn một cách nhuần nhuyễn, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh đã nêu ra và kiên trì thực hiện đổi mới có nguyên tắc - đổi mới nhưng luôn luôn giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa, giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của Nhân dân.

Đồng chí Nguyễn Văn Linh đã cùng tập thể Ban Chấp hành Trung ương Đảng vững vàng, chủ động, sáng tạo, chèo lái con thuyền cách mạng vượt những bước hiểm nghèo của thời kỳ xảy ra những biến động to lớn trên thế giới, đẩy mạnh công cuộc đổi mới và thu được những thành tựu rất quan trọng.

Gần 70 năm hoạt động cách mạng vô cùng phong phú, oanh liệt trên khắp ba miền đất nước, theo sự phân công của Đảng, đồng chí Nguyễn Văn Linh đã có hơn một nửa cuộc đời hoạt động cách mạng của mình gắn bó máu thịt với cách mạng miền Nam, với Đảng bộ và Nhân dân Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định - TP.HCM.

Đối với đồng bào, chiến sĩ miền Nam, với Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định - TP.HCM, đồng chí Nguyễn Văn Linh thường được gọi bằng những cái tên trìu mến, thân thương: Anh Mười Cúc, Chú Út, Chú Mười Cúc.

Tám lần là người đứng đầu Đảng bộ thành phố, vào những giai đoạn mang tính bước ngoặt của cách mạng, đồng chí là Bí thư Thành ủy Sài Gòn - Chợ Lớn sau Cách mạng Tháng 8, Bí thư Đặc khu ủy Sài Gòn - Chợ Lớn những năm cuối của cuộc kháng chiến chống Pháp; Bí thư Khu ủy Sài Gòn - Chợ Lớn những năm đầu kháng chiến chống Mỹ, Bí thư Khu ủy Sài Gòn - Gia Định trong giai đoạn đánh thắng “chiến tranh đặc biệt”, của đế quốc Mỹ, Bí thư Khu Trọng điểm của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968, làm phá sản chiến lược “chiến tranh cục bộ”, Bí thư Thành ủy Sài Gòn - Gia Định giai đoạn 1972 - 1973, chống “Việt Nam hóa chiến tranh” của Mỹ - ngụy, phụ trách nổi dậy trong Bộ chỉ huy Chiến dịch giải phóng Sàigòn, thực hiện Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975, giành Đại thắng, Bí thư Thành ủy  TP.HCM những năm tháng đầu tiên sau ngày đất nước thống nhất và trong thời điểm bước ngoặt, hình thành đường lối đổi mới của Đảng ta.

Vì cả nước, cùng cả nước, nhân dân Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định kiên cường chiến đấu chống xâm lược; vì cả nước, cùng cả nước, nhân dân TP.HCM nỗ lực trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, trên những chặng đường cách mạng vẻ vang, hình ảnh đồng chí Nguyễn Văn Linh luôn hiển hiện cùng Đảng bộ và nhân dân thành phố mang tên Bác Hồ kính yêu.

Cuộc sống, chiến đấu và phong trào đấu tranh cách mạng của Đảng bộ, Nhân dân Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định - TP.HCM là thực tiễn vô cùng phong phú, sinh động mà đồng chí gắn bó máu thịt, luôn sát cánh, trực tiếp chỉ đạo; đồng chí rút ra những bài học quý báu, góp phần hoàn thiện đường lối của Đảng, để lãnh đạo, chỉ đạo đưa sự nghiệp cách mạng tiến lên, đi tới thắng lợi. Năm tháng qua đi, nhưng đồng chí Nguyễn Văn Linh, người cộng sản kiên cường, nhà lãnh đạo kiên định và sáng tạo, tấm gương đạo đức cách mạng trong sáng sẽ sống mãi với Tổ quốc và nhân dân, với Nam Bộ “Thành đồng Tổ quốc”, với thành phố mang tên Bác Hồ muôn vàn kính yêu.

Người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh

Trong phạm vi cuộc Hội thảo này chắc rằng khó thể hiện được một cách trọn vẹn cuộc đời, công lao, cống hiến, phẩm chất tốt đẹp của đồng chí Nguyễn Văn Linh; tôi đề nghị Hội thảo chúng ta tập trung những nội dung chủ yếu, nổi bật nhất về người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhà lãnh đạo tài năng và đức độ của Đảng ta, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh. Tôi xin được nêu một số vấn đề để chúng ta cùng trao đổi:

Thứ nhất, đồng chí Nguyễn Văn Linh, người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, người luôn rèn luyện và nâng cao đạo đức cách mạng, giữ vững phẩm chất, khí tiết, tư cách của người cộng sản, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, hết lòng, hết sức phục vụ Nhân dân

Hiến dâng cuộc đời cho lý tưởng cách mạng của Đảng, của Bác Hồ, đồng chí Nguyễn Văn Linh là một tấm gương sáng của một chiến sĩ cộng sản mẫu mực, kiên cường, suốt đời hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân.

Suốt hai cuộc kháng chiến, theo sự phân công của Đảng, chủ yếu hoạt động ở miền Nam, đồng chí Nguyễn Văn Linh không có may mắn được sống và làm việc thường xuyên bên Chủ tịch Hồ Chí Minh; nhưng những lần được gặp Bác, trực tiếp cảm thụ tình cảm vô bờ bến, sự quan tâm sâu sắc của Bác đối với đồng bào miền Nam biến thành nguồn sức mạnh động viên to lớn, tiếp thêm cho đồng chí nghị lực cách mạng lớn lao trong hoạt động. 

Đồng chí chân thành, khiêm tốn, điềm tĩnh đón nhận những trọng trách hết sức nặng nề. Đồng chí thành tâm học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Bác Hồ, trở thành người cộng sản mẫu mực.

Là một trong những học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đồng chí Nguyễn Văn Linh là một tấm gương tiêu biểu về rèn luyện đạo đức cách mạng, cần kiệm liêm chính, chí công vô tư, luôn giữ vững khí tiết, đạo đức, tư cách của người cộng sản, một lòng kiên trung, sắt son với Đảng, với Tổ quốc, hết lòng, hết sức phục vụ Nhân dân; kiên định mục tiêu, lý tưởng cách mạng không gì lay chuyển được; đồng thời, lại rất mạnh mẽ, quyết liệt và giàu sức sáng tạo.

Trong nhiệm kỳ Tổng Bí thư, đồng chí Nguyễn Văn Linh đã cùng Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương trình Đại hội VII của Đảng, khẳng định cùng với chủ nghĩa Mác Lênin, Đảng ta nêu cao tư tưởng Hồ Chí Minh “Đảng lấy chủ nghĩa Mác Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng” và trong mọi trọng trách, đồng chí Nguyễn Văn Linh luôn kiên định thực hiện.

Công lao to lớn với Nhân dân

Thứ hai, khẳng định những công lao, cống hiến to lớn, quan trọng của đồng chí Nguyễn Văn Linh đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của Nhân dân, của miền Nam và của Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định trong hai cuộc kháng chiến

Đồng bào, chiến sĩ Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định - TP.HCM mãi nhớ đến đồng chí Nguyễn Văn Linh là một người lãnh đạo xuất sắc của Đảng ta, gắn bó cuộc đời với cuộc đấu tranh oanh liệt của vùng đất này, lúc cách mạng lên cao trào cũng như lúc khó khăn, thách thức ngặt nghèo.

Cuộc đấu tranh đầy gian lao và ác liệt, đã đặt yêu cầu phải năng động, sáng tạo ra những phương thức đấu tranh, cách đánh mưu trí, linh hoạt, táo bạo. Đó chính là những bài học kinh nghiệm được rút ra từ thực tiễn sinh động của cuộc đấu tranh ngay tại trung tâm đầu não, hang ổ của kẻ thù.

Trong hai cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc ta kéo dài 30 năm, đồng chí Nguyễn Văn Linh đã kiên cường bám trụ, lãnh đạo phong trào cách mạng miền Nam, phong trào cách mạng Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định vượt qua muôn vàn khó khăn gian khổ, vươn lên trên  sự khốc liệt của chiến tranh, đánh bại các chiến lược chiến tranh, đánh bại những âm mưu thâm độc, xảo quyệt, những thủ đoạn tàn bạo nhất của kẻ thù để đi đến thắng lợi cuối cùng.

Những đóng góp của đồng chí trong giai đoạn lịch sử này là to lớn, sự cống hiến của đồng chí gắn liền mỗi bước ngoặt của cuộc chiến tranh với những chỉ đạo sâu sát, phù hợp thực tiễn, dẫn đến những chuyển biến tích cực trên cả 3 vùng chiến lược rừng núi, nông thôn và đô thị; trên cả 3 mũi chính trị, quân sự, binh vận; góp phần quan trọng vào thắng lợi cuối cùng, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Tiên phong tinh thần đổi mới 

Thứ ba, đồng chí Nguyễn Văn Linh, người lãnh đạo chính trị giàu thực tiễn, sâu sát với nhân dân, luôn tìm tòi, đổi mới, người góp phần tích cực vào việc hình thành đường lối đổi mới và lãnh đạo thực hiện thắng lợi đường lối đổi mới của Đảng ta

Đồng chí Nguyễn Văn Linh kiên cường bám trụ, gắn bó máu thịt với thành phố này và cũng chính thành phố này tạo môi trường và kinh nghiệm vô cùng phong phú đối với đồng chí, đó là một biểu hiện sinh động về sự gắn bó mật thiết, máu thịt giữa Đảng với nhân dân.

Với phong cách giản dị, chân thành, đồng chí đã luôn sâu sát, gần gũi nhân dân, luôn tôn trọng Nhân dân, hết mực quan tâm chăm lo đời sống Nhân dân.

Đồng chí luôn trăn trở, tìm tòi về một con đường làm ăn, sao cho công cuộc cải tạo và xây dựng thành phố theo đúng định hướng xã hội chủ nghĩa mà vẫn tôn trọng được quy luật phát triển của một vùng đã tiếp cận với kinh tế thị trường, đã đạt tới nền sản xuất hàng hóa từ nhiều năm trước?

Làm sao để vừa cải tạo, vừa thúc đẩy sản xuất phát triển, vừa phát huy được tinh thần yêu nước, huy động được sức mạnh của các thành phần kinh tế? Đồng chí kiên trì đi cơ sở, lắng nghe những ý kiến từ thực tiễn cùng cơ sở bàn bạc từ đó nhận định đánh giá đúng đắn, đề ra các phương pháp giải quyết vấn đề sao cho phù hợp với thực tiễn cuộc sống nhất. 

Tư duy đổi mới của đồng chí Nguyễn Văn Linh xuất phát từ thực tiễn, đó là kết quả của một quá trình luôn sát cánh với nhân dân, bám sát thực tiễn, luôn trăn trở trước hiện thực khách quan, trong sản xuất và đời sống, nhìn thẳng vào sự thật, thấu hiểu ra và nói rõ sự thật, đặc biệt là những thiếu sót, khuyết điểm; nhận ra được những đòi hỏi khách quan của thực tiễn để đổi mới tư duy, đề ra những việc cần làm ngay phù hợp với quy luật để có thể giải quyết được tình trạng khủng hoảng, ổn định sản xuất và cuộc sống nhân dân, giữ vững ổn định chính trị, đưa cách mạng vượt qua khó khăn, thử thách, tiếp tục tiến lên trong thời điểm có những biến động  to lớn trên thế giới.

Đồng chí Nguyễn Văn Linh là một trong những người có công lao to lớn góp phần hoạch định và chịu trách nhiệm cao nhất trong triển khai tổ chức thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, cùng với việc xác định đúng đắn bước đi nhằm ổn định kinh tế - xã hội; đồng chí đã cùng Ban Chấp hành Trung ương Đảng xác định các nguyên tắc chỉ đạo công cuộc đổi mới ở nước ta.

Công lao “đổi mới” thuộc về nhân dân ta, Đảng ta; trong đó đồng chí Nguyễn Văn Linh bằng tấm lòng và trí tuệ  của mình, từ thực tiễn của thành phố và những tỉnh thành bạn, là người đã đóng góp tích cực, có hiệu quả vào việc thiết kế đường lối, chính sách đổi mới của Đảng và Nhà nước; lãnh đạo thực hiện công cuộc đổi mới ngày càng thắng lợi.

Những bài học sâu sắc

Thứ tư, những bài học quý báu được rút ra từ cuộc đời hoạt động cách mạng của đồng chí Nguyễn Văn Linh, từ đó vận dụng vào sự nghiệp xây dựng, bảo vệ và phát triển thành phố Hồ Chí Minh

Trong suốt 70 năm hoạt động cách mạng, đồng chí Nguyễn Văn Linh đã kinh qua nhiều vị trí công tác khác nhau trên khắp ba miền đất nước.

Từ người cách mạng trẻ tuổi cho đến người giữ cương vị cao nhất trong Đảng, đó là cả một quá trình học tập, rèn luyện, phấn đấu không ngừng. Cuộc đời cách mạng của đồng chí là một tấm gương sáng để cho mỗi cán bộ đảng viên chúng ta noi theo.

Ở đồng chí và từ đồng chí Nguyễn Văn Linh để lại những bài học sâu sắc trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo phong trào cách mạng, thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, trong công tác xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, công tác dân vận, bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau,… đó chính là những bài học hết sức quý báu. Nổi bật nhất là tư duy đổi mới, gắn bó mật thiết với nhân dân, lắng nghe nhân dân và tổng kết thực tiễn để làm sáng tỏ, tìm ra chủ trương, cách làm, bước đi, tổ chức thực hiện phù hợp nhất và góp phần xây dựng các quan điểm, đường lối của Đảng, mà quan trọng nhất là các vấn đề nhằm không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng ta - vấn đề quan trọng hàng đầu quyết định thành công của sự nghiệp đổi mới.

Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM mong từ hội thảo quan trọng, rất ý nghĩa này, chúng ta sẽ làm sáng rõ hơn nữa những công lao, cống hiến to lớn của Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của Nhân dân ta, của miền Nam, của Đảng bộ và Nhân dân thành phố Hồ Chí Minh.

Tưởng nhớ, biết ơn, học tập đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh, các thế hệ ngày nay của thành phố quyết tâm phát huy những giá trị lịch sử, những phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam trong thời đại mới, nêu cao ý chí cách mạng, tự giác phấn đấu, tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của người cộng sản, kiên trì học tập, nâng cao nhận thức, trình độ mọi mặt, tích cực hoạt động thực tiễn, đặt lợi ích của Đảng, của cách mạng và Nhân dân lên trên, lên trước hết; dám nghĩ, dám làm, năng động, sáng tạo, dám chịu trách nhiệm trong đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, góp phần xứng đáng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; xây dựng TP.HCM văn minh, hiện đại, nghĩa tình với vai trò đô thị đặc biệt, đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đóng góp ngày càng lớn với khu vực và cả nước, từng bước trở thành trung tâm lớn về kinh tế, tài chính, thương mại, khoa học - công nghệ của đất nước và khu vực Đông Nam Á.